Oysha | |
---|---|
Tavalludi |
arabcha: عائشة بنت أَبي بكر 614-yil |
Vafoti |
13-iyul 678 Madina, Damashq xalifaligi |
Fuqaroligi | Rashidun xalifaligi va Damashq xalifaligi |
Otasi | Abu Bakr Siddiq |
Onasi | Fatima bint Zaid |
Oysha binti Abu Bakr (tax 613 – 678, iyul) Islom paygʻambari Muhammadning uchinchi va eng yosh xotini edi[1].
Uning bolaligi haqida maʼlumotlar kam. Baʼzi manbalarga koʻra, Oysha turmush qurganida 6 yoki 7 yoshda boʻlgan, 9 yoshda esa birga yashay boshlagan(Arablarda yosh balog'at yoshdan boshlab hisob qilinganligi ham mumkin Oisha tahminan 16 17 yosh atrofida bo'lganda Muhammad bilan yashay boshlagan) [2][3]; Oysha Muhammadning hayoti davomida ham, vafotidan keyin ham dastlabki islom tarixida muhim rol oʻynagan. Sunniy urf-odatlarida Oysha olima, aqlli va izlanuvchan sifatida tasvirlangan. U Muhammadning xabarlarini tarqalishiga hissa qoʻshgan va vafotidan keyin 44 yil davomida musulmon jamiyatiga xizmat qilgan[4]. Shuningdek, Muhammadning shaxsiy hayotiga oid masalalarda, balki meros, ziyorat va esxatologiya kabi mavzularda 2210 hadis rivoyat qilgani bilan mashhur[5][6]. Uning turli fanlar, jumladan, sheʼriyat va tibbiyot sohasidagi aql-zakovati va bilimi az-Zuhriy va shogirdi Urva ibn az-Zubayr kabi ilk olim va nuroniylar tomonidan yuqori baholangan[6].