Ozarbayjonlar

Ozarbayjonlar Azərbaycanlılar, Azərbaycan türkləri آذربایجانلیلار ,آذربایجان تورکلری
Umumiy aholi soni
28-35 milliongacha
Katta aholiga ega mintaqalar
Eron 18,5 — 18 million [1]  Ozarbayjon 10,172,800 [2]  Rossiya 621,800 — 1,500,000  Turkiya 800,000 — 2,500,000  Gruziya 284,761 [3]  AQSH 24,377 — 400,000 [4][5][6][7][8][9]  Qozogʻiston 85,292  Ukraina 45,176 [10]  Oʻzbekiston 44,400 [11]  Turkmaniston 33,365  Niderlandiya 18,000 [12]  Qirgʻiziston 17,823  Germaniya 15,219 [13]  Buyuk Britaniya 15,000 [14]  Belarus 6,362 [15]  Kanada 3,465 [16]  Latviya 1,697 [17]  Avstriya 1,000 [18]  Estoniya 880 [19]  Litva 788 [20]
Tillar
Ozarbayjon tili
Dinlar
Islom
Qarindosh etnik guruhlar
boshqa turkiy xalqlar

Ozarbayjonlar (ozarbayjoncha: Azərbaycanlılar) — xalq, Ozarbayjonning asosiy aholisi (8,172,800 kishi). Shuningdek, Eron (18,430 mln. kishi). Rossiya Federatsiyasi (621,800 — 1,500,000 kishi), Gruziya (307 ming kishi), Qozogʻiston (90 ming kishi), Armaniston va boshqa mamlakatlarda ham yashaydi. Umumiy soni 17,2 mln. kishi (1990-yillar oʻrtalari). Ozarbayjon tilida soʻzlashadi. Dindorlari — asosan, shia musulmonlar.

Ozarbayjonlar katta yevropeoid irqining janubiy irqiga mansub. Ozarbayjonlar etnogenezida qadim Mana (miloddan avvalgi 1-ming yillikning 1- yarmi), Kavkaz Albaniyasi (miloddan avvalgi 1-ming yillikning 2-yarmi — milodiy 10-asr), Midiya, Atropatena (miloddan avvalgi 4-asr — milodiy 7- a.) davlatlari aholisi qatnashgan. VII asrda arablar istilosidan soʻng Aderbeygon yoki Ozarbayjon nomini olgan. Miloddan avval 1-ming yillik — milodiy 1-ming yillik mobaynida eroniy va turkiyzabon qabilalar (skiflar, gunnlar, bulgʻorlar, bijanaklar va boshqalar) mahalliy aholi bilan aralashib ketganlar. Ozarbayjon etnik birligining shakllanishi, asosan, 11—13-asrlarda Ozarbayjonga yangi turkiy (oʻgʻuz) qabilalarining kirib kelishi natijasida yakunlangan.

Ozarbayjonlarning bir qismi sanoatda (ayniqsa, neft, gaz, asbobsozlik va boshqalar) va qishloq xoʻjaligida band. Qishloq aholisining anʼanaviy mash-gʻuloti — dehqonchilik, paxtachilik, bogʻdorchilik, uzumchilik, ipakchilik.^[21]

1. ↑ Global Security. „Iranian Ethnic Groups“. Qaraldi: 2008-yil 9-oktyabr.
2. ↑ „Population by ethnic groups“. The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan (2009). 2012-yil 30-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-yanvar 2012-yil.
3. ↑ „Ethnic groups by major administrative-territorial units“ (PDF). 2002 census. National Statistics Office of Georgia. 2014-yil 7-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-yanvar 2012-yil. (Wayback Machine saytida 2018-10-04 sanasida arxivlangan)
4. ↑ http://www.azeris.org/images/proclamations/May28_Missouri_LtGov_2008.pdf^{[sayt ishlamaydi]}
5. ↑ arxiv nusxasi, 2016-03-03da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2012-09-20
6. ↑ „Azerbaijan deserves U.S. public attention“. The Daily Bruin (2006-yil 23-oktyabr). Qaraldi: 2012-yil 11-iyul.^{[sayt ishlamaydi]}
7. ↑ „Azerbaijani-American Council partners with U.S. Census Bureau“. News.Az (2009-yil 28-dekabr). 2014-yil 7-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 11-iyul. (Wayback Machine saytida 2014-04-07 sanasida arxivlangan)
8. ↑ http://www.azeris.org/images/proclamations/May28_BrooklynNY_2011.JPG^{[sayt ishlamaydi]}
9. ↑ „Obama, recognize us - St. Louis American: Letters To The Editor“. Stlamerican.com (2011-yil 9-mart). 2012-yil 13-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 11-iyul.
10. ↑ „About number and composition population of Ukraine by data All-Ukrainian census of the population 2001“. Ukraine Census 2001. State Statistics Committee of Ukraine. Qaraldi: 17-yanvar 2012-yil.
11. ↑ „The National Structure of the Republic of Uzbekistan“. Umid World (1989). 2012-yil 23-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-yanvar 2012-yil. (Wayback Machine saytida 2012-02-23 sanasida arxivlangan)
12. ↑ „The Kingdom of the Netherlands: Bilateral relations: Diaspora“ (PDF). Republic of Azerbaijan Ministry of Foreign Affairs. 2011-yil 6-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-yanvar 2012-yil. (Wayback Machine saytida 2011-07-06 sanasida arxivlangan)
13. ↑ „Foreign population on 31.12.2006 by citizenship and selected characteristics“. Federal Statistical Office (Destatis). 2010-yil 16-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-fevral 2012-yil.
14. ↑ Oguz-Gassanly, Murad. „Azeri Diaspora. The Case of the United Kingdom“. Azeri Voice (2001). 2014-yil 2-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-yanvar 2012-yil.
15. ↑ „Population Census 1999“. National Statistical Committee of the Republic of Belarus. 2012-yil 26-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-yanvar 2012-yil.(Archive.is saytida 2012-05-26 sanasida arxivlangan)
16. ↑ „Ethnic origins, 2006 counts, for Canada, provinces and territories – 20% sample data“. Statistics Canada (10-iyun 2010-yil). 2020-yil 11-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-yanvar 2012-yil. (Wayback Machine saytida 2020-12-11 sanasida arxivlangan) In the 2006 census, 1,480 people indicated 'Azeri'/'Azerbaijani' as a single response and 1,985 as part of multiple origins.
17. ↑ Poleshchuk, Vadim. „Accession to the European Union and National Integration in Estonia and Latvia“ (PDF). European Center for Minority Issues (2001-yil mart). — „232 citizens“. 2011-yil 2-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-yanvar 2012-yil. (Wayback Machine saytida 2011-03-02 sanasida arxivlangan)
18. ↑ „The Republic of Austria: Bilateral relations“ (PDF). Republic of Azerbaijan Ministry of Foreign Affairs. 2020-yil 8-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-yanvar 2012-yil. (Wayback Machine saytida 2020-03-08 sanasida arxivlangan)
19. ↑ „Population Census of 2000“. Statistics Estonia. Qaraldi: 19-yanvar 2012-yil. Select „Azerbaijani“ under „Ethnic nationality“.
20. ↑ „Population by national and/or ethnic group, sex and urban/rural residence“. United Nations Statistics Division. Qaraldi: 17-yanvar 2012-yil.
21. ↑ "Ozarbayjonlar" OʻzME. O-harfi Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil