Radiofarmokologiya | |
---|---|
![]() Lead container for iodine-123 capsule | |
Other names | Medicinal radiochemistry |
Specialty | oncology |
Radiofarmakologiya - bu tibbiyotda qoʻllanadigan radiokimyoviy va shu bilan radiofarmatsevtik preparatlarning farmakologiyasi ( dorivor radio birikmalar, yaʼni radioaktiv boʻlgan farmatsevtik preparatlar ). Radiofarmatsevtik preparatlar yadroviy tibbiyot sohasida tibbiy tasvirlashda va koʻplab kasalliklarni davolashda radioaktiv izlovchi sifatida qoʻllanadi (masalan, brakiterapiya ). Koʻpgina radiofarmatsevtik pereparatlar texnetiy-99m (Tc-99m) dan foydalanadi, bu gamma-emissiya qiluvchi nuklid sifatida juda koʻp foydali xususiyatlarga ega. "Technetium" kitobida miya, miyokard, qalqonsimon bez, oʻpka, jigar, oʻt pufagi, buyraklar, skelet, qon va oʻsmalarni koʻrish va funksional oʻrganish uchun Tc-99m asosidagi jami 31 xil radiofarmatsevtik preparatlar keltirilgan. [1]
Umumiy maʼnoda har qanday radioaktiv izotopga ( radioklid ) tegishli boʻlgan radioizotop atamasi tarixdan barcha radiofarmatsevtik preparatlarga nisbatan ishlatilgan va bu foydalanish keng tarqalgan boʻlib qolmoqda. Biroq, texnik jihatdan, koʻplab radiofarmatsevtik preparatlar radioaktiv izlovchi atomini kattaroq farmatsevtik faol molekulaga kiritadi, u tanada lokalizatsiya qilinadi, shundan soʻng radionuklid izlovchi atomi uni gamma-kamera yoki shunga oʻxshash gamma tasvirlash moslamasi bilan osongina aniqlash imkonini beradi. Bunga misol sifatida fludeoksiglyukozani keltirish mumkin, unda ftor-18 deoksiglyukoza tarkibiga kiritiladi. Baʼzi radioizotoplar (masalan, galiy-67, galiy-68 va radioyod ) toʻgʻridan-toʻgʻri eruvchan ion tuzlari sifatida, qoʻshimcha oʻzgartirishlarsiz ishlatiladi. Ushbu foydalanish radioizotopning kimyoviy va biologik xususiyatlariga asoslanib, uni tanada lokalizatsiya qiladi.