Back إسماعيل الصفوي Arabic اسماعيل الصفوى ARZ I İsmayıl Azerbaijani بیرینجی شاه اسماعیل AZB Исмәғил I Bashkir Ісмаіл I Byelorussian Исмаил I Bulgarian শাহ ইসমাঈল সাফাভী Bengali/Bangla Ismaïl I Catalan شا ئیسماعیلی یەکەم CKB
| Shoh Ismoil Safaviy ozarb. Şah İsmayıl Səfəvi | |
|---|---|
| |
| XVI asrda Florensiya rassomi Kristofano DellʼAltissimo tomonidan yaratilgan Shoh Ismoil portreti (Uffizi muzeyi. Florensiya, Italiya) | |
.svg){kind=small} Safaviylar Davlatining I Shohi 
| |
| 1501 — 23-may 1524 | |
| Kiymang | 1501 |
| Halafi | I Shoh Tahmosb |
| Huquqshunoslar: Husaynbek Shomli Najmuddin Masʼud Giloniy | |
| Vazirlar: Muhammad Zakariya Kechachi | |
| Shaxsiy maʼlumot | |
| Tavalludi sanasi | 17-iyul 1487-yil[1][2] |
| Tavalludi joyi | Ardabil (hozirgi Eron hududi) |
| Vafoti sanasi | 23-may 1524-yil (36 yoshda) |
| Vafoti joyi | Sarab, Safaviylar davlati (hozirgi Eron hududi) |
| Dafn etilgan joy | Ardabil, Shayx Safiy majmuasi (hozirgi Eron hududi) |
| Sulola | Safaviylar |
| Otasi | Shayx Haydar |
| Onasi | Olamshoh Halima begim |
| Uning rafiqasi | Gulzor Sulton Xonbegi Sulton Behruza Sulton[3][4][5] |
| Bolalar |
oʻgʻillar Rustam Mirzo Tahmosb Mirzo Som Mirzo Alqos Mirzo Bahrom Mirzo qizlari Xonish Begim Sulton Parixon Sulton Mahinbonu Sulton Firangiz Sulton Shahzoda Sulton Fotima Sulton |
Shoh Ismoil Safaviy (Ismoil I yoki Shoh Ismoil (toʻliq ismi: Abul-Muzaffar Ismoil ibn Haydar as-Safaviy; 1487-yil 17-iyul, Ardabil, Oq qoʻyunlilar davlati - 1524-yil 23-may, Sarab, Safaviylar davlati) — Safaviylar mazhabining shayxi (1494—1524). Ozarbayjon davlati Safaviylar imperiyasining asoschisi va birinchi hukmdori[1][6]; shoir.
Ozarbayjon Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 7-maydagi 211-sonli qarori bilan Shoh Ismoil Xatoiyning asarlari Ozarbayjon Respublikasinida davlat mulki deb eʼlon qilingan asarlar roʻyxatiga kiritilgan[7].
U asos solgan Safaviylar davlati 1736-yilgacha mavjud boʻlgan. Ismoil Safaviy 1501-yildan boshlab Ozarbayjonning butun hududini ozod qildi va Eron, Iroq, Sharqiy Anadoulu kabi hududlarni yagona davlatga birlashtirdi[8].
U birinchi marta Ozarbayjon hududlarini yagona davlat tarkibida birlashtirib, turk tilini davlatning rasmiy tili deb e’lon qilgan.
U oʻz asarlarini „Xatoiy“ taxallusi bilan yozgan. Shu sababdan ham u Shoh Ismoil Xatoiy nomi bilan ham tanilgan. Xatoiy asosan ozarbayjon turkchasida,[9] va qisman forscha[10] va arab tilida asarlar bitgan.
- ↑ 1,0 1,1 Ismāʿīl I, in Encyclopædia Britannica, online ed., 2011
- ↑ Woodbridge Bingham, Hilary Conroy, Frank William Iklé, A History of Asia: Formations of Civilizations, From Antiquity to 1600,and Bacon, 1974, p. 116.
- ↑ Шapaф-xaн Бидлиcи, т.ц c.169
- ↑ Xoндeмиp, 'т.III, ч.4, c.570-571, 599-601
- ↑ Дopн, c.593-595 Эфeндиeв. Heкoтыpыe cвeдeния, c.90.
- ↑ Woodbridge Bingham, Hilary Conroy, Frank William Iklé, A History of Asia: Formations of Civilizations, From Antiquity to 1600, and Bacon, 1974, p. 116.
- ↑ „"“Əsərlərin dövlət varidatı elan edilməsi Qaydaları”nın və “Əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin və dövlət varidatı elan edilən filmlərin Siyahısı”nın təsdiq edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 7-may 2019-cu il tarixli, 211 nömrəli Qərarı“ (az). cabmin.gov.az (11-may 2019-yil). 13-may 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-may 2019-yil. (Wayback Machine saytida 13-may 2019-yil sanasida arxivlangan)
- ↑ „Encyclopædia Iranica. R.M. Savory. Esmail Safawi“. 2007-yil 21-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 12-sentyabr.
- ↑ G. Doerfer, „Azeri Turkish“, Encyclopædia Iranica, viii, Online Edition, səh. 246.
- ↑ „ESMĀʿĪL I ṢAFAWĪ – Encyclopaedia Iranica“. iranicaonline.org. Qaraldi: 15-oktabr 2014-yil.