Ahmadiya - xitoydagi diniy konfensiyalardan bir. Londondagi xalifaning ruhiy boshchiligidagi Ahmadiya ta'limoti Xitoyda islomiy jamoa sifatida qabul qilinadi. Xitoyda Ahmadiya harakatining tarixi 20-asrning boshlarida, aytilishicha, harakatning birinchi xalifasi Hakim Nur-ud-Din hayotligida boshlangan boʻlsa-da, bir qancha qochqinlar, talabalar va chet elliklardan tashqari maʼlum uyushgan Ahmadiy jamoalari mavjud bo`lmagan. Harakatning Xitoy bo'limi Xitoyda joylashganidan farqli o'laroq, Buyuk Britaniyaning Surrey shahrida joylashgan.[1]
Xitoy Xalq Respublikasi 中華人民共和國 / 中华人民共和国 Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó | |
---|---|
Madhiya: The March of the Volunteers | |
Poytaxt | Pekin |
Rasmiy til(lar) | Xitoy tili |
Hukumat | Bitta-partiyalik davlat |
Xi Jinping | |
• Premyer |
Li Keqiang |
Mustaqillik | |
1-yanvar 1912-yil | |
1-oktabr 1949-yil | |
Maydon | |
• Butun |
9,596,962 km2 (3-oʻrin) |
• Suv (%) |
3,8 |
Aholi | |
• 2010-yilgi roʻyxat |
1,347,374,752 (1-oʻrin) |
• Zichlik | 139,6/km2 |
YIM (XQT) | 2011-yil roʻyxati |
• Butun |
AQSh$ 11.299 trln (2-oʻrin) |
• Jon boshiga |
AQSh$ 8,382 |
Pul birligi | Yuan Renminbi (CNY) |
Qisqartma | CH |
Telefon prefiksi | 86 |
Internet domeni | .cn |
|
1949-yilda Xitoyning turli burchaklaridan kelgan toʻrt nafar Ahmadiy musulmon xitoylik talabalar Ahmadiya ilohiyot va tillar universitetining Pokistondagi filialida besh yillik kursdan oʻtish uchun Singapur orqali Pokistonning Rabvah shahriga joʻnab ketishdi. Yigirma yoshlardagi talabalar Pekinlik Muhammad Chong, Anxveydan Usmon Chau, Shandun shahridan Idris Vong va Ibrohim Ma edi. Chong avvalroq poytaxtdagi islom maktabida tahsil olgan boʻlsa, qolganlari Nankin universiteti talabalari edi.[2] 1990-yilda Usmon Chau Qur'onni mandarin xitoy tiliga tarjima qildi.[3][4]
2011-yilga kelib, Pekin chekkasida 60 ga yaqin Ahmadiy musulmon qochqinlari yashagan.[5] Xususan, Pekin sharqidagi Yanjiao shahrida 34 nafar Ahmadiy musulmon qochqin istiqomat qilgan. Poytaxt janubidagi Langfang shahrida esa 20 ga yaqin Ahmadiy musulmon qochqinlari bor edi. Ahmadiylar Shimoliy Xitoydagi barcha qochqinlar ichida eng katta ulushini tashkil qilgan.[6]
2012-yil aprel oyida Isroilning Ahmadiya harakati rahbari Muhammad Sharif Odeh Ningxia provinsiyasi markazi Inchuanga tashrif buyurdi. Odeh fursatdan foydalanib, muxtor viloyat raisi oʻrinbosari Li Rui bilan uchrashuv oʻtkazdi va Ahmadiya harakatining dunyo boʻylab tinch va insonparvarlik faoliyati bilan tanishtirdi. U oʻsha yilning sentabr oyida boʻlib oʻtgan Xitoy-Arab iqtisodiy savdo forumida ishtirok etish uchun delegatsiyaga boshchilik qildi.[7][8] Ningxia Xitoyning ikkita viloyatidan biri bo'lib, aholisining katta qismi islom diniga e'tiqod qiladi. Viloyatda taxminan 33% musulmonlar, Shinjonda esa deyarli 60% Islom diniga eʼtiqod qiladilar.[9]