2024

Năm 2024 (MMXXIV) là năm trước và là năm nhuận bắt đầu vào Thứ Hai, là năm thứ 2024 của Công nguyên hay Anno Domini, năm thứ 24 của thiên niên kỷ 3 và thế kỷ 21, và là năm thứ năm của thập niên 2020.

Tính đến nay, năm 2024 chứng kiến sự tiếp tục của các cuộc xung đột vũ trang lớn bao gồm Nga xâm lược Ukraina, nội chiến Myanmar, nội chiến Sudan và cuộc nổi dậy ở Sahel. Vào tháng 11, cuộc nội chiến Syria lại bùng phát trở lại do các cuộc tấn công của phe đối lập.

Ảnh hưởng từ cuộc chiến Israel–Hamas đã chi phối sang nhiều quốc gia ở Trung Đông, Liban là một trong những nước chịu ảnh hưởng nhiều nhất khi mà bị Israel xâm lược vào đầu tháng 10. Điều này xảy ra là do cuộc xung đột giữa Israel và Hezbollah không ngừng leo thang trong năm nay. Đỉnh điểm là trong tháng 9, Israel đã thực hiện hai cuộc tấn công chống lại nhóm này, bao gồm vụ đột kích bằng các thết bị liên lạc chứa bom và vụ không kích vào trụ sở Hezbollah khiến Tổng thư ký Hassan Nasrallah thiệt mạng.^[1] Vào tháng 7, nhà lãnh đạo Hamas Ismail Haniyeh đã bị ám sát tại thủ đô Tehran của Iran. Năm nay cũng chứng kiến ​​sự phát triển mạnh mẽ của phong trào Houthi, dẫn đến cuộc khủng hoảng ở Biển Đỏ và gây ảnh hưởng sâu sắc đến mạng lưới vận tải quốc tế. Cuộc chiến cũng đã tạo ra làn sóng biểu tình phản đối chiến tranh trên phạm vi toàn thế giới.^[2][3][4]

Khoảng 80 quốc gia, đại diện cho khoảng bốn tỷ người dự kiến ​​sẽ tiến hành các cuộc bầu cử toàn quốc trong suốt năm nay,^{[5][6][7][8][9]} bao gồm tám trong số mười quốc gia đông dân nhất (Bangladesh, Brasil, Pakistan, Nga, Ấn Độ, Mexico, Indonesia và Hoa Kỳ)^[5] cũng như là Pháp, Anh Quốc và Nhật Bản.^[10] Nghị viện Châu Âu cũng đã tổ chức bầu cử.^[11] Trong các nước dân chủ, có đến hơn 80 phần trăm trong số đó cho thấy đảng cầm quyền không còn nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ như những cuộc bầu cử trước.^[12][13] Nhiều thất bại của những nguyên thủ đương nhiệm đã trở thành lịch sử.^[14][15]

Ở các quốc gia như Nhật Bản, Botswana và Nam Phi, các đảng đương nhiệm từng thống trị chính trường trong nước suốt nhiều thập kỷ đã mất đi đa số ghế, một vài đảng đã từ bỏ quyền lực trong khi số khác thì liên minh với các đảng nhỏ hơn để giữ vững quyền lực.^[16][17][18] Bassirou Diomaye Faye giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Sénégal 2024, trở thành ứng viên đối lập đầu tiên thắng ngay trong vòng đầu tiên kể từ khi quốc gia này giành được độc lập vào năm 1960.^[19] Tại Sri Lanka, cử tri đã mang lại chiến thắng áp đảo cho Đảng Quyền lực Nhân dân Quốc gia, trước đây chỉ là một đảng nhỏ.^[20] Cựu tổng thống Donald Trump của Đảng Cộng hòa thắng cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ 2024, trở thành tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ được bầu vào nhiệm kỳ thứ hai không liên tiếp sau 132 năm, kể từ khi Grover Cleveland thắng cuộc bầu cử năm 1892.^[21][22]

Năm 2024 là năm chứng kiến nhiều chính phủ tại các quốc gia như Bangladesh, Đức, Pháp, Syria,… sụp đổ và sự kiện Thiết quân luật tại Hàn Quốc đã khiến cho Tổng thống bị đình chỉ chức vụ. Đây cũng là năm chứng kiến sự ra đi của nhiều chính khách có tầm ảnh hưởng như Sebastián Piñera, Brian Mulroney, Nguyễn Phú Trọng, Alberto Fujimori, Manmohan Singh, Jimmy Carter,...

1. ^ “Lebanon sees deadliest day of conflict since 2006 as Israeli strikes kill more than 270”. AP News (bằng tiếng Anh). 23 tháng 9 năm 2024. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 9 năm 2024. Truy cập ngày 23 tháng 9 năm 2024.
2. ^ “A look at the protests of the war in Gaza that have emerged at US colleges”. AP News (bằng tiếng Anh). 24 tháng 4 năm 2024. Lưu trữ bản gốc ngày 25 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 12 tháng 8 năm 2024.
3. ^ “Gaza protests: Oxford and Cambridge university students set up camps” (bằng tiếng Anh). 6 tháng 5 năm 2024. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 6 năm 2024. Truy cập ngày 12 tháng 8 năm 2024.
4. ^ “French police remove pro-Palestinian students from the courtyard of Sorbonne university in Paris”. AP News (bằng tiếng Anh). 29 tháng 4 năm 2024. Lưu trữ bản gốc ngày 29 tháng 4 năm 2024. Truy cập ngày 12 tháng 8 năm 2024.
5. ^ ^{a b} “2024 is the biggest election year in history”. The Economist. 13 tháng 11 năm 2023. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 1 năm 2024. Truy cập ngày 4 tháng 1 năm 2024.
6. ^ Eric Bazail-Eimil (1 tháng 1 năm 2024). “The global elections Washington should be watching in 2024”. Politico. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 1 năm 2024. Truy cập ngày 4 tháng 1 năm 2024.
7. ^ “Transcript: What will work look like in 2024?”. Financial Times. 26 tháng 12 năm 2023. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 1 năm 2024. Truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2024.
8. ^ Siladitya Ray (3 tháng 1 năm 2024). “2024 Is The Biggest Election Year In History—Here Are The Countries Going To The Polls This Year”. Forbes. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 1 năm 2024. Truy cập ngày 4 tháng 1 năm 2024.
9. ^ “2024 is a record year for elections. Here's what you need to know”. World Economic Forum. 15 tháng 12 năm 2023. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 11 năm 2024. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2024.
10. ^ “Rishi Sunak announces 4 July general election”. BBC News. 22 tháng 5 năm 2024. Lưu trữ bản gốc ngày 8 tháng 6 năm 2024. Truy cập ngày 24 tháng 5 năm 2024.
11. ^ “In 2024, It's Election Year in 40 Countries”. Bloomberg (bằng tiếng Anh). 1 tháng 11 năm 2023. Lưu trữ bản gốc ngày 31 tháng 12 năm 2023. Truy cập ngày 3 tháng 12 năm 2023.
12. ^ Burton, Cooper (18 tháng 11 năm 2024). “Democrats aren't alone — incumbent parties have lost elections all around the world”. ABC News. Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 11 năm 2024. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2024.
13. ^ Beauchamp, Zack (6 tháng 11 năm 2024). “The global trend that pushed Donald Trump to victory”. Vox. Incumbents everywhere are doing poorly. America just proved it's not exceptional.
14. ^ “The 'super year' of elections has been super bad for incumbents as voters punish them in droves”. AP News. 17 tháng 11 năm 2024. Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 11 năm 2024. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2024.
15. ^ Burn-Murdoch, John (7 tháng 11 năm 2024). “Democrats join 2024's graveyard of incumbents”. Financial Times. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 11 năm 2024. Truy cập ngày 8 tháng 11 năm 2024.
16. ^ Ndebele, Lenin (31 tháng 10 năm 2024). “Initial counting suggests Botswana may just get a new ruling party after 58 years”. News24.
17. ^ “In a historic election, South Africa's ANC loses majority for the first time”. NPR. 1 tháng 6 năm 2024. Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 8 năm 2024. Truy cập ngày 1 tháng 6 năm 2024.
18. ^ “Japan's ruling bloc loses lower house majority, a red flag for PM”. Kyodo News. 28 tháng 10 năm 2024.
19. ^ “Senegal top court confirms Bassirou Diomaye Faye's election victory”. France 24 (bằng tiếng Anh). 29 tháng 3 năm 2024. Lưu trữ bản gốc ngày 29 tháng 3 năm 2024. Truy cập ngày 30 tháng 3 năm 2024.
20. ^ DeVotta, Neil (28 tháng 8 năm 2024). “Sri Lanka's Potential Political Realignment”. South Asian Voices (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 9 năm 2024. Truy cập ngày 23 tháng 9 năm 2024.
21. ^ Hajela, Deepti (6 tháng 11 năm 2024). “Trump isn't first to be second: Grover Cleveland set precedent of non-consecutive presidential terms”. AP News. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 11 năm 2024. Truy cập ngày 6 tháng 11 năm 2024.
22. ^ “Exit poll results 2024”. CNN. 6 tháng 11 năm 2024. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 11 năm 2024. Truy cập ngày 6 tháng 11 năm 2024.