David Hume

David Hume
Họa phẩm chân dung Hume năm 1754
Sinh	David Home 7 tháng 5 NS [26 tháng 4 OS] năm 1711 Edinburgh, Scotland
Mất	25 tháng 8 năm 1776(1776-08-25) (65 tuổi) Edinburgh, Scotland
Trường lớp	Đại học Edinburgh
Thời kỳ	Triết học thế kỷ 18
Vùng	Triết học phương Tây
Trường phái	Thời kỳ Khai sáng Scotland Chủ nghĩa tự nhiên[1] Chủ nghĩa hoài nghi Chủ nghĩa duy nghiệm Không tôn giáo Chủ nghĩa duy bản[2] Chủ nghĩa Newton[3] Chủ nghĩa khái niệm[4] Chủ nghĩa duy thực gián tiếp[5] Thuyết quan hệ về sự thật[6] Chủ nghĩa tình cảm đạo đức Chủ nghĩa bảo thủ[7]
Đối tượng chính	Tri thức luận Siêu hình học Luân lý học Mỹ học Triết học tâm trí Triết học chính trị Triết học về tôn giáo Kinh tế học cổ điển
Tư tưởng nổi bật	Danh sách Vấn đề về sự nhân quả Vấn đề về sự quy nạp Constant conjunction Thuyết bó (bundle theory) Sự liên kết ý tưởng Vấn đề is–ought Phân biệt sự thật – giá trị (fact-value) Phân biệt cảm tưởng–ý tưởng (impression-idea) Danh tính Bản thân Dĩa Hume Suy diễn logic và suy luận quy nạp Khoa học về con người Tình cảm đạo đức
Ảnh hưởng bởi Bayle Berkeley Cicero Hobbes Hutcheson Locke Malebranche[8] Newton Rousseau Adam Smith
Ảnh hưởng tới Hầu như mọi triết gia phương Tây về sau, cụ thể bao gồm Ayer, Blackburn, Borges,[9] Chomsky, Deleuze, Dennett, Einstein, Fodor, Gibbon, Hamann, Hamilton, Husserl, Jefferson, James, Kant, Mackie, Madison, Mill, Paine, Sobel, Popper, Rousseau, Reid, Russell, Schopenhauer, Voltaire, Smith, Marx, Keynes

David Hume (/hjuːm/; phiên âm tiếng Việt: Đavít Hium; 7 tháng 5 năm 1711 – 25 tháng 8 năm 1776), tên khai sinh là David Home, là một nhà triết học, kinh tế học và sử học người Scotland. Ông được coi là một trong những nhân vật quan trọng nhất trong thời kỳ Khai sáng Scotland.

Các sử gia thường xem triết học Hume như là một dạng thức triệt để của chủ nghĩa hoài nghi, nhưng nhiều người khác đã lý luận rằng trong triết học Hume, thành phần chủ nghĩa tự nhiên cũng không kém phần quan trọng.

Hume chịu ảnh hưởng lớn bởi các nhà kinh nghiệm chủ nghĩa John Locke và George Berkeley, cùng với nhiều tác giả tiếng Pháp như Pierre Bayle, và nhiều tác giả tiếng Anh như Isaac Newton, Samuel Clarke, Francis Hutcheson, và Joseph Butler. Ông có ảnh hưởng lớn tới các triết gia và nhà khoa học khác như Adam Smith, Adam Ferguson, Kant, Bentham, James Madison, Alexander Hamilton, Auguste Comte, William James, Darwin, Russell, T. H. Huxley, J. S. Mill, Einstein, Ayer, J. L. Mackie.

1. ^ Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên SEP
2. ^ Fumerton, Richard (21 tháng 2 năm 2000). “Foundationalist Theories of Epistemic Justification”. Stanford Encyclopedia of Philosophy. Truy cập ngày 19 tháng 8 năm 2018.
3. ^ Demeter, Tamás (2016). David Hume and the culture of Scottish Newtonianism : methodology and ideology in Enlightenment inquiry. Brill. ISBN 978-90-04-32731-3. OCLC 960722703.
4. ^ David Bostock, Philosophy of Mathematics: An Introduction, Wiley-Blackwell, 2009, tr. 43: "All of Descartes, Locke, Berkeley, and Hume supposed that mathematics is a theory of our ideas, but none of them offered any argument for this conceptualist claim, and apparently took it to be uncontroversial."
5. ^ The Problem of Perception (Stanford Encyclopedia of Philosophy): "Paraphrasing David Hume (1739...; see also Locke 1690, Berkeley 1710, Russell 1912): nothing is ever directly present to the mind in perception except perceptual appearances."
6. ^ David, Marian (3 tháng 10 năm 2018). “The Correspondence Theory of Truth”. Trong Zalta, Edward N. (biên tập). The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Metaphysics Research Lab, Stanford University – qua Stanford Encyclopedia of Philosophy.
7. ^ Jerry Z. Muller biên tập (1997). Conservatism: An Anthology of Social and Political Thought from David Hume to the Present. Princeton U.P. tr. 32. ISBN 978-0-691-03711-0.
8. ^ Fisher 2011, tr. 527–528.Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFFisher2011 (trợ giúp)
9. ^ Martin Orejana 1991, tr. ?.Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFMartin_Orejana1991 (trợ giúp)