Gali

Gali, 31Ga
Quang phổ vạch của gali
Tính chất chung
Tên, ký hiệu	Gali, Ga
Hình dạng	Ánh kim bạc trắng
Gali trong bảng tuần hoàn
Al ↑ Ga ↓ In Kẽm ← Gali → Germani
Số nguyên tử (Z)	31
Khối lượng nguyên tử chuẩn (±) (Ar)	69,723(1)[1]
Phân loại	kim loại yếu
Nhóm, phân lớp	13, p
Chu kỳ	Chu kỳ 4
Cấu hình electron	[Ar] 4s2 3d10 4p1
mỗi lớp	2, 8, 18, 3
Tính chất vật lý
Màu sắc	Ánh kim bạc trắng
Trạng thái vật chất	Chất rắn
Nhiệt độ nóng chảy	302,9146 K ​(29,7646 °C, ​85,5763 °F)
Nhiệt độ sôi	2477 K ​(2204 °C, ​3999 °F)
Mật độ	5,91 g·cm−3 (ở 0 °C, 101.325 kPa)
Mật độ ở thể lỏng	ở nhiệt độ nóng chảy: 6,095 g·cm−3
Nhiệt lượng nóng chảy	5,59 kJ·mol−1
Nhiệt bay hơi	254 kJ·mol−1
Nhiệt dung	25,86 J·mol−1·K−1
Áp suất hơi P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k ở T (K) 1310 1448 1620 1838 2125 2518
Tính chất nguyên tử
Trạng thái oxy hóa	3, 2, 1, 0, -1, -2, -3, -4, -5 ​Lưỡng tính
Độ âm điện	1,81 (Thang Pauling)
Năng lượng ion hóa	Thứ nhất: 578,8 kJ·mol−1 Thứ hai: 1979,3 kJ·mol−1 Thứ ba: 2963 kJ·mol−1
Bán kính cộng hoá trị	thực nghiệm: 135 pm
Bán kính liên kết cộng hóa trị	122±3 pm
Bán kính van der Waals	187 pm
Thông tin khác
Cấu trúc tinh thể	​Trực thoi
Vận tốc âm thanh	que mỏng: 2740 m·s−1 (ở 20 °C)
Độ giãn nở nhiệt	1,2 µm·m−1·K−1 (ở 25 °C)
Độ dẫn nhiệt	40.6 W·m−1·K−1
Điện trở suất	ở 20 °C: 270 n Ω·m
Tính chất từ	Nghịch từ
Mô đun Young	9.8 GPa
Hệ số Poisson	0,47
Độ cứng theo thang Mohs	1,5
Độ cứng theo thang Brinell	60 MPa
Số đăng ký CAS	7440-55-3
Đồng vị ổn định nhất
Bài chính: Đồng vị của Gali
Iso NA Chu kỳ bán rã DM DE (MeV) DP 66Ga Tổng hợp 9,5 giờ β+ – 71Zn 67Ga Tổng hợp 3,3 ngày ε – 71Zn 68Ga Tổng hợp 1,2 giờ β+ – 71Zn 69Ga 60.11% 69Ga ổn định với 38 neutron 70Ga Tổng hợp 21 phút β– – 71Ge ε – 71Zn 71Ga 39.89% 71Ga ổn định với 40 neutron 72Ga Tổng hợp 14,1 giờ β- – 71Ge 73Ga Tổng hợp 4,9 giờ β– – 71Ge

Gali (bắt nguồn từ từ tiếng Pháp gallium (/ɡaljɔm/)),^[2] còn được viết là ga-li,^[2] là một nguyên tố hóa học có ký hiệu Ga và số nguyên tử 31. Là một kim loại yếu màu bạc ánh kim, gali cứng và giòn ở nhiệt độ thấp nhưng hóa lỏng rất dễ dàng, chỉ cao hơn nhiệt độ phòng một chút (29,8 °C) và vì thế nó sẽ nóng chảy khi nằm trong lòng bàn tay của người. Nó xuất hiện dưới dạng dấu vết trong bauxite và quặng kẽm. Ứng dụng quan trọng nhất của nó có lẽ là để tạo ra các hợp chất như gali nitride và gali(III) arsenide, được dùng như là các chất bán dẫn, chủ yếu trong các diode phát quang (đèn LED). Gali có nguồn gốc là tên gọi kỉ niệm nước Pháp do chữ "Gallia" là tên cổ xưa của nước Pháp.

1. ^ “Trọng lượng nguyên tử tiêu chuẩn: Gali”.CIAAW.1987
2. ^ ^{a b} Đặng Thái Minh, "Dictionnaire vietnamien - français. Les mots vietnamiens d’origine française", Synergies Pays riverains du Mékong, n° spécial, năm 2011. ISSN: 2107-6758. Trang 100.