James Brooke

James Brooke
Bức vẽ Rajah của Sarawak vào năm 1847 của Francis Grant
Rajah của Sarawak
Tại vị	18 tháng 8 năm 1842 – 11 tháng 6 năm 1868
Đăng quang	18 tháng 8 năm 1842
Tiền nhiệm	Sultan Tengah (Sultan của Sarawak), Pengiran Indera Mahkota Mohammad Salleh (Thống đốc của Sarawak)
Kế nhiệm	Charles của Sarawak
Thông tin chung
Sinh	(1803-04-29)29 tháng 4 năm 1803 Bandel, Hooghly, Ấn Độ thuộc Anh
Mất	11 tháng 6 năm 1868(1868-06-11) (65 tuổi) Burrator, Anh Quốc
An táng	Nhà thờ St Leonard, Sheepstor, Dartmoor
Hoàng tộc	Triều đại Brooke
Thân phụ	Thomas Brooke
Thân mẫu	Anna Maria Brooke
Tôn giáo	Cơ Đốc giáo (Giáo hội Anh)

James Brooke, (29 tháng 4 năm 1803^[1] – 11 tháng 6 năm 1868), là một người Anh sinh trưởng tại lãnh thổ do Công ty Đông Ấn Anh cai trị tại Ấn Độ, ông trở thành Rajah Trắng (vua người da trắng) đầu tiên của Vương quốc Sarawak trên đảo Borneo tại Đông Nam Á.

Sau vài năm theo học tại Anh, ông phục vụ trong Lục quân Bengal, bị thương và giải ngũ. Ông tự sắm thuyền sang Quần đảo Mã Lai nơi ông giúp vua sở tại dẹp yên được giặc nên được bổ nhiệm làm thống đốc xứ Sarawak. Ông có công dẹp nạn hải tặc trong khu vực, rồi lại khôi phục và củng cố vương vị cho sultan của Brunei, sultan phong cho Brooke làm Rajah của Sarawak. Ông tại vị cho đến khi qua đời.

Lúc sinh thời Brooke bị chính giới trong Quốc hội Anh đưa ra nghị luận vì chính sách mạnh tay dẹp thổ phỉ và hải tặc. Nhà chức trách Anh ở Singapore cũng mở cuộc điều tra vì cho là Brooke là kẻ lạm quyền. Tuy nhiên, ông lại được vinh danh tại Luân Đôn vì những đóng góp xây danh dự cho nước Anh. Nhà tự nhiên học Alfred Russel Wallace người từng được Brooke tiếp đón thì không tiếc lời ca ngợi lòng mến khách của Brooke và thành tựu của ông tại Á Đông. Trong những năm cuối đời ông sống lặng lẽ tại Anh.

1. ^ “FullDisplay”. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 8 năm 2016. Truy cập 8 tháng 12 năm 2016.