Jordan

Vương quốc Hashemite Jordan
Tên bằng ngôn ngữ chính thức المملكة الأردنية الهاشمية (tiếng Ả Rập) Al-Mamlakah Al-Urdunnīyah Al-Ḥāshimīyah
Quốc kỳ Huy hiệu
Bản đồ Vị trí Jordan trên thế giới Vị trí Jordan tại Trung Đông
Tiêu ngữ
الله، الوطن، الملك(tiếng Ả Rập) Allah Al-Watan Al-Malek Thiên Chúa - Vương quốc - Hoàng đế
Quốc ca
As-salam al-malaki al-Urduni
Hành chính
Chính phủ	Quân chủ lập hiến
Quốc vương	Abdullah II (عبد الله الثاني بن الحسين)
Thủ tướng	Jafar Hassan (جعفر حسان)
Thủ đô	Amman 31°57′B 35°56′Đ / 31,95°B 35,933°Đ / 31.950; 35.933
Thành phố lớn nhất	Amman
Địa lý
Diện tích	89.341 km² (hạng 110)
Múi giờ	EET (UTC+2); mùa hè: EEST (UTC+3)
Lịch sử
Độc lập từ Anh
11 tháng 4 năm 1921	Tiểu vương quốc Ngoại Jordan
25 tháng 5 năm 1946	Vương quốc Hashemite Jordan
Ngôn ngữ chính thức	tiếng Ả Rập
Dân số (tháng 11 năm 2015)	9.531.712 người
Mật độ	107 người/km² (hạng 100)
Kinh tế
GDP (PPP) (2016)	Tổng số: 86,193 tỷ USD[1] (hạng 87) Bình quân đầu người: 11.124 USD[1] (hạng 86)
GDP (danh nghĩa) (2016)	Tổng số: 39,453 tỷ USD[1] (hạng 92) Bình quân đầu người: 5.092 USD[1] (hạng 95)
HDI (2014)	0,748[2] cao (hạng 80)
Hệ số Gini (2011)	35,4 [3] trung bình
Đơn vị tiền tệ	Dinar Jordan (JD)
Thông tin khác
Tên miền Internet	.jo .الاردن

Jordan^[a] (tiếng Ả Rập: الأردن Al-Urdunn, phiên âm tiếng Việt: "Gioóc-đan" hay "Gioóc-đa-ni" theo cách gọi tiếng Pháp Jordanie), tên chính thức Vương quốc Hashemite Jordan (tiếng Ả Rập: المملكة الأردنية الهاشمية,Al Mamlakah al Urdunnīyah al Hāshimīyah) là một quốc gia Ả Rập tại Tây Á trải dài từ phần phía nam của sa mạc Syria tới vịnh Aqaba. Nó có chung biên giới với Syria ở phía bắc, Iraq ở phía đông bắc, Israel và lãnh thổ của người Palestine về phía tây và nam. Jordan cùng với Israel phân chia Biển Chết, và bờ biển Vịnh Aqaba với Ả Rập Xê Út, và Ai Cập. Phần lớn lãnh thổ Jordan bị bao phủ bởi sa mạc, đặc biệt là sa mạc Arabia; tuy nhiên vùng tây bắc, với sông Jordan, được coi là vùng đất rất màu mỡ. Thủ đô của Jordan là Amman, nằm ở phía tây bắc.

Trong lịch sử của mình, tại Jordan tồn tại rất nhiều nền văn minh, như Sumeria, Akkadia, Babylonia, Assyria, Mesopotamia, và đế quốc Ba tư. Có thời Jordan là một phần của đế quốc Ai Cập thời các vua Pharaon, và sản sinh ra nền văn minh Nabatea, để lại nhiều tàn tích khảo cổ tại Petra. Các nền văn minh phương tây cũng để lại nhiều dấu ấn tại đây, như Alexander đại đế, đế quốc La Mã, đế quốc Byzantine, và đế quốc Ottoman. Kể từ thế kỷ thứ bảy, vùng đất này nằm dưới ảnh hưởng của văn hóa Hồi giáo và Ả Rập, ngoại trừ một thời gian ngắn dưới sự cai trị của đế quốc Anh.

Vương triều Hashemi tại Jordan là một vương triều quân chủ. Nhà vua cũng đồng thời là nguyên thủ quốc gia, và tổng tư lệnh quân đội. Nhà vua có quyền hành pháp, thông qua thủ tướng và hội đồng Bộ trưởng, hay nội các. Nội các, trong khi đó, chịu trách nhiệm trước Hạ nghị viện. Viện này, cùng Thượng nghị viện, hợp thành nhánh lập pháp của chính phủ. Ngành tư pháp là một ngành riêng trong chính phủ.

1. ^ ^{a b c d} “Jordan”. International Monetary Fund.
2. ^ “2015 Human Development Report Summary” (PDF). United Nations Development Programme. ngày 1 tháng 1 năm 2015. tr. 21–25. Truy cập ngày 6 tháng 6 năm 2016.
3. ^ “Gini index”. World Bank. Truy cập ngày 14 tháng 6 năm 2016.
4. ^ http://www.mofa.gov.vn/vi/cn_vakv/nr040830134623/

Lỗi chú thích: Đã tìm thấy thẻ <ref> với tên nhóm “lower-alpha”, nhưng không tìm thấy thẻ tương ứng <references group="lower-alpha"/> tương ứng