Radon

Radon, 86Rn
Tính chất chung
Tên, ký hiệu	Radon, Rn
Phiên âm	/ˈreɪdɒn/ RAY-don
Hình dạng	Khí không màu, phát sáng trong bóng tối
Radon trong bảng tuần hoàn
Xe ↑ Rn ↓ Og Astatin ← Radon → Franci
Số nguyên tử (Z)	86
Khối lượng nguyên tử chuẩn (Ar)	(222)
Phân loại	khí hiếm
Nhóm, phân lớp	18, p
Chu kỳ	Chu kỳ 6
Cấu hình electron	[Xe] 4f14 5d10 6s2 6p6
mỗi lớp	2, 8, 18, 32, 18, 8
Tính chất vật lý
Màu sắc	Không màu
Trạng thái vật chất	Chất khí
Nhiệt độ nóng chảy	202,0 K ​(−71,15 °C, ​−96,07 °F)
Nhiệt độ sôi	211,3 K ​(−61,85 °C, ​−79,1 °F)
Mật độ	9,73 g/L (ở 0 °C, 101.325 kPa)
Mật độ ở thể lỏng	ở nhiệt độ sôi: 4,4 g·cm−3
Điểm tới hạn	377 K, 6,28 MPa
Nhiệt lượng nóng chảy	3,247 kJ·mol−1
Nhiệt bay hơi	18,10 kJ·mol−1
Nhiệt dung	5R/2 = 20,786 J·mol−1·K−1
Áp suất hơi P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k ở T (K) 110 121 134 152 176 211
Tính chất nguyên tử
Trạng thái oxy hóa	6, 2, 0
Độ âm điện	2,2 (Thang Pauling)
Năng lượng ion hóa	Thứ nhất: 1037 kJ·mol−1
Bán kính liên kết cộng hóa trị	150 pm
Bán kính van der Waals	220 pm
Thông tin khác
Cấu trúc tinh thể	​Lập phương tâm mặt
Độ dẫn nhiệt	3,61 m W·m−1·K−1
Tính chất từ	Không nhiễm từ
Số đăng ký CAS	10043-92-2
Đồng vị ổn định nhất
Bài chính: Đồng vị của Radon
Iso NA Chu kỳ bán rã DM DE (MeV) DP 210Rn Tổng hợp 2,4 giờ α 6.404 206Po 211Rn Tổng hợp 14,6 giờ ε 2.892 211At α 5.965 207Po 217Rn Vết 0,54 mili giây α - 213Po 218Rn Vết 35,6 mili giây α - 214Po 219Rn Vết 3,96 giây α - 215Po 220Rn Vết 55,6 giây α[1] - 216Po 222Rn Vết 3,8235 ngày α[2] 5.590 218Po 224Rn Tổng hợp 1,8 giờ β- 0.8 224Fr

Radon là một nguyên tố hóa học thuộc nhóm khí trơ trong bảng tuần hoàn có ký hiệu Rn và có số nguyên tử là 86. Radon là khí hiếm phóng xạ không màu, không mùi, là sản phẩm phân rã của radium. Nó là một trong những chất đặc nhất tồn tại ở dạng khí trong các điều kiện bình thường và được xem là có hại cho sức khỏe do tính phóng xạ của nó. Đồng vị bền nhất của nó là ²²²Rn, có chu kỳ bán rã 3,8 ngày. Do cường độ phóng xạ của nó cao nên nó chưa được nghiên cứu nhiều, chỉ có vài hợp chất được biết đến.

Radon được tạo ra trong chuỗi phân rã phóng xạ bình thường của urani. Urani đã có trên Trái Đất từ lúc Trái Đất được hình thành và các đồng vị của urani có chu kỳ bán rã rất lâu (4,5 tỷ năm). Urani, radi, và radon sẽ tiếp tục có mặt trong vài triệu năm nữa với cùng nồng độ so với hiện tại.^[3]

Khí radon có nguồn gốc tự nhiên có thể tích tụ trong các tòa nhà, đặc biệt trong các khu vực như gác xép và tầng hầm. Nó cũng có thể được tìm thấy trong một số suối nước nóng.^[4] Bằng chứng dịch tễ học cho thấy mối quan hệ rõ ràng giữa hít thở nồng độ radon cao với tỷ lệ mắc ung thư phổi. Do đó, radon được xem là chất gây ô nhiễm đáng kể ảnh hưởng đến chất lượng không khí trong nhà trên toàn cầu. Theo EPA, radon là chất gây ung thư phổi đứng thứ 2 sau tác hại của thuốc lá, đã gây nên 21.000 ca tử vong do ung thư phổi hàng năm ở Hoa Kỳ.^[5]

1. ^ Theo lý thuyết cũng trải qua phân rã β⁻β⁻ thành ²²⁰Ra.
2. ^ Theo lý thuyết cũng trải qua phân rã β⁻β⁻ thành ²²²Ra.
3. ^ Toxological profile for radon Lưu trữ 2016-04-15 tại Wayback Machine, Agency for Toxic Substances and Disease Registry, Hoa Kỳ Public Health Service, In collaboration with U.S. Environmental Protection Agency, December 1990.
4. ^ “Facts about Radon”. Facts about. Truy cập ngày 7 tháng 9 năm 2008.
5. ^ “A Citizen's Guide to Radon”. U.S. Environmental Protection Agency. tháng 1 năm 2009. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2008.