Taksin

Taksin ตากสิน
Borommaracha IV Quốc vương của Thonburi
Bức vẽ Quốc vương Taksin từ Bảo tàng quốc gia Roma.
Quốc vương Xiêm
Tại vị	28 tháng 12, 1767 – 6 tháng 4, 1782 14 năm, 99 ngày
Đăng quang	28 tháng 12 năm 1767
Phó vương	Inthraphithak
Tiền nhiệm	triều đại thành lập
Kế nhiệm	Buddha Yodfa Chulaloke (của vương triều Chakri)
Thông tin chung
Sinh	(1734-04-17)17 tháng 4, 1734 Ayutthaya, Vương quốc Ayutthaya
Mất	7 tháng 4, 1782(1782-04-07) (47 tuổi) Cung điện Wang Derm, Thon Buri, Vương quốc Thonburi
Hậu duệ	30[1]
Hoàng tộc	triều đại Thonburi
Thân phụ	Yong Saetae[2]
Thân mẫu	Nok-lang (sau là Somdet Krom Phra Phithak Thephamat)
Tôn giáo	Phật giáo

Taksin Đại đế (tiếng Thái: สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช, RTGS: Somdet Phra Chao Taksin Maha Rat, listen^ⓘ) hay Quốc vương Thonburi (tiếng Thái: สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี, RTGS: Somdet Phra Chao Krung Thon Buri, tiếng Trung giản thể: 郑 昭; tiếng Trung phồn thể: 鄭 昭; bính âm: Zhèng Zhāo; tiếng Triều Châu: Dên Chao; tiếng Việt: Trịnh Quốc Anh - 鄭國英) (17 tháng 4 năm 1734 – 7 tháng 4 năm 1782) là quốc vương duy nhất của Vương quốc Thonburi. Ông từng là một quý tộc ở Vương quốc Ayutthaya và sau đó là một nhà lãnh đạo lớn trong cuộc giải phóng Xiêm khỏi sự chiếm đóng của Miến Điện sau khi Ayutthaya thất thủ lần thứ nhì vào năm 1767, và sau đó thống nhất Xiêm từ các quân phiệt. Do Ayutthaya hầu như bị tàn phá hoàn toàn, ông cho thiết lập Thonburi làm tân đô. Trong thời gian trị vì của ông, xảy ra các sự kiện nổi bật như các cuộc chiến tranh, chiến đấu đẩy lui các cuộc xâm chiếm mới của Miến Điện và chinh phục Vương quốc Lan Na ở phía bắc, các tiểu quốc Lào, và uy hiếp một Cao Miên đã bị suy yếu. Ông bị chiến hữu lâu năm là Buddha Yodfa Chulaloke hành quyết, người này lập nên Vương triều Chakri cai trị Thái Lan cho đến nay.

Mặc dù chiến tranh diễn ra trong hầu hết thời gian sự nghiệp của Taksin, song ông dành sự quan tấm lớn đến chính trị, cai quản, kinh tế, và phúc lợi của quốc gia. Ông xúc tiến mậu dịch và duy trì quan hệ với ngoại quốc như Đại Thanh, Anh, và Hà Lan. Ông cho xây dựng đường giao thông và đào kênh. Bên cạnh việc khôi phục và cải tạo chùa, ông còn nỗ lực phục hưng văn học, và các loại hình nghệ thuật khác như kịch, hội họa, kiến trúc, và thủ công nghiệp. Ông cũng ban hành các quy định về việc thu thập và cải biên các văn bản khác nhau nhằm xúc tiến giáo dục và nghiên cứu tôn giáo. Nhằm công nhận công lao của ông với người Thái, sau này ông được truy phong tước Maharaj (Đại Đế).

1. ^ Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên ธำรงศักดิ์ อายุวัฒนะ 490
2. ^ Lintner, p. 112