Tennessee

Tennessee ᏔᎾᏏ (tiếng Cherokee) Tanasi
Tiểu bang
Tiểu bang Tennessee
Cờ Huy hiệu
Tên hiệu:  Tiểu bang tình nguyện[1]
Khẩu hiệu:  Nông nghiệp và Thương mại
Hiệu ca: Nine songs
Bản đồ của Hoa Kỳ với Tennessee được đánh dấu
Quốc gia	Hoa Kỳ
Trước khi trở thành tiểu bang	Lãnh thổ Tây Nam
Ngày gia nhập	June 1, 1796; 228 năm trước (June 1, 1796) (16th)
Thủ phủ (và thành phố lớn nhất)	Nashville[2]
Vùng và đô thị lớn nhất	Nashville
Chính quyền
• Thống đốc	Bill Lee (R)
• Phó Thống đốc	Randy McNally (R)
Lập pháp	Đại hội đồng
• Thượng viện	Thượng viện Tennessee
• Hạ viện	Hạ viện Tennessee
Tư pháp	Tòa án Tối cao Tennessee
Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ	Marsha Blackburn (R) Bill Hagerty (R)
Phái đoàn Hạ viện Hoa Kỳ	8 Đảng Cộng hòa 1 Dân chủ (Danh sách)
Diện tích
• Tổng cộng	42,143 mi2 (109,247 km2)
• Đất liền	41,217 mi2 (106,846 km2)
• Mặt nước	926 mi2 (2,401 km2)  2.2%
Thứ hạng diện tích	36th
Kích thước
• Dài	440 mi (710 km)
• Rộng	120 mi (195 km)
Độ cao	900 ft (270 m)
Độ cao cực đại (Clingmans Dome[3][a])	6,643 ft (2.025 m)
Độ cao cực tiểu (Sông Mississippi at Mississippi border[3][a])	178 ft (54 m)
Dân số  (2020)
• Tổng cộng	6.916.897[4]
• Thứ hạng	16th
• Mật độ	167,8/mi2 (64,8/km2)
• Thứ hạng mật độ	20th
• Thu nhập theo hộ gia đình tại Hoa Kỳ	$54.833[5]
• Thứ hạng thu nhập	42nd
Tên gọi dân cư	Tennessean Big Bender (cổ xưa) Tình nguyện (ý nghĩa lịch sử)
Ngôn ngữ
• Ngôn ngữ chính thức	tiếng Anh
• Ngôn ngữ sử dụng	Ngôn ngữ nói ở nhà[6] tiếng Anh: 94.6% tiếng Tây Ban Nha: 3.9% Khác: 1.5%
Time zones
Đông Tennessee	UTC−05:00 (Miền Đông)
• Mùa hè (DST)	UTC−04:00 (EDT)
Trung và Tây	UTC−06:00 (Miền Trung)
• Summer (DST)	UTC−05:00 (CDT)
Viết tắt USPS	TN
Mã ISO 3166	US-TN
Viết tắt truyền thống	Tenn.
Vĩ độ	34°59′ N to 36°41′ N
Kinh độ	81°39′ W to 90°19′ W
Website	www.tn.gov

Bản mẫu:Infobox region symbols/linked
Bản mẫu:Infobox region symbols/linked
Thơ	"Ôi Tennessee, Tennessee của tôi" của William Lawrence
Khẩu hiệu	"Tennessee—Mỹ tốt nhất"
Living insignia
Động vật lưỡng cư	kỳ nhông hang Tennessee
Loài chim	Chim nhại phương Bắc Chim cút trắng
Loài bướm	Đuôi én ngựa vằn
Cá	Cá nheo Mỹ Cá vược miệng nhỏ
Loại hoa	Diên vĩ Hoa Lạc tiên Cúc đại Tennessee
Côn trùng	Đom đóm Bọ rùa Ong mật
Động vật có vú	Ngựa Tennessee Gấu mèo
Bò sát	Rùa hộp phương Đông
Cây cối	Tulip poplar Eastern red cedar
Inanimate insignia
Nước giải khát	Sữa
Khiêu vũ	Square dance
Súng đạn	Barrett M82
Thực phẩm	Cà chua
Hóa thạch	Pterotrigonia (Scabrotrigonia) thoracica
Đá quý	Tennessee River pearl
Khoáng vật	Mã não
Đá	Đá vôi
Vải caro	Tennessee State Tartan
Điểm đánh dấu tuyến đường tiểu bang
State quarter
Released in 2002

Tennessee (/ˌtɛnɪˈsiː/ ^ⓘ TEN-ih-SEE, địa phương /ˈtɛnɪsi/ TEN-iss-ee),^[7][8][9] tên chính thức là Tiểu bang Tennessee, là một bang không giáp biển ở khu vực Đông Nam của Hoa Kỳ. Tennessee là bang lớn thứ 36 theo diện tích và đông dân thứ 15 trong số 50 bang. Nó giáp với Kentucky ở phía Bắc, Virginia ở phía Đông Bắc, Bắc Carolina ở phía Đông, Georgia, Alabama và Mississippi ở phía Nam, Arkansas ở phía Tây Nam và Missouri ở phía Tây Bắc. Tennessee được phân chia về mặt địa lý, văn hóa và pháp lý thành ba Đại phân khu với tên gọi Đông, Trung và Tây Tennessee. Thành phố Nashville là thủ phủ và thành phố lớn nhất của bang, đồng thời là trung tâm của vùng đô thị lớn nhất. Các thành phố lớn khác bao gồm Memphis, Knoxville, Chattanooga và Clarksville. Dân số của Tennessee theo điều tra năm 2020 là khoảng 6,9 triệu người.^[10]

Tennessee bắt nguồn từ Hiệp hội Watauga, một hiệp ước biên giới năm 1772 thường được coi là chính phủ hợp hiến đầu tiên ở phía Tây Dãy Appalachia.^[11] Tên của nó bắt nguồn từ "Tanasi", một thị trấn của người Cherokee ở phía Đông của tiểu bang đã tồn tại trước khi người Mỹ gốc Âu định cư đầu tiên.^[12] Tennessee ban đầu là một phần của Bắc Carolina, và sau đó là Lãnh thổ Tây Nam, trước khi được gia nhập Liên minh với tư cách là tiểu bang thứ 16 vào ngày 1 tháng 6 năm 1796. Nó có biệt danh "Tiểu bang Tình nguyện" ngay từ đầu trong lịch sử do có truyền thống nghĩa vụ quân sự mạnh mẽ.^[13] Là một bang nô lệ cho đến Nội chiến Hoa Kỳ, Tennessee bị chia rẽ về chính trị, với phần phía tây và phần giữa ủng hộ Liên minh miền Nam và vùng phía Đông nuôi dưỡng tình cảm ủng hộ Liên minh. Kết quả là, Tennessee là tiểu bang cuối cùng ly khai và là tiểu bang đầu tiên được tái gia nhập Liên minh sau chiến tranh.^[14]

Trong thế kỷ 20, Tennessee đã chuyển đổi từ một xã hội chủ yếu là nông nghiệp sang một nền kinh tế đa dạng hơn. Điều này được hỗ trợ một phần bởi khoản đầu tư lớn của liên bang vào Tennessee Valley Authority (TVA) và thành phố Oak Ridge, được thành lập trong Thế chiến II để đặt các cơ sở làm giàu uranium của Dự án Manhattan nhằm chế tạo những quả bom nguyên tử đầu tiên trên thế giới. Sau chiến tranh, Phòng thí nghiệm Quốc gia Oak Ridge trở thành một trung tâm nghiên cứu khoa học quan trọng. Vào năm 2016, nguyên tố tennessine mới phát hiện được đặt tên theo tên của tiểu bang, phần lớn là để ghi nhận vai trò của Oak Ridge, Đại học Vanderbilt và Đại học Tennessee trong việc khám phá ra nguyên tố này.^[15] Tennessee cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển nhiều hình thức âm nhạc đại chúng, bao gồm nhạc đồng quê, Blues, Rock and roll, soul và nhạc Phúc âm.

Tennessee có địa hình đa dạng, và từ đông sang tây, chứa đựng sự pha trộn của các đặc điểm văn hóa đặc trưng của Appalachia, Upland South và Deep South. Dãy núi Blue Ridge dọc theo biên giới phía đông đạt đến một số độ cao cao nhất ở miền Đông Bắc Mỹ và Cao nguyên Cumberland có nhiều thung lũng và thác nước tuyệt đẹp. Phần trung tâm của bang được đánh dấu bằng nền đá gốc hang động và những ngọn đồi thoai thoải không đều, và những đồng bằng bằng phẳng, màu mỡ ở Tây Tennessee. Bang bị chia cắt hai lần bởi sông Tennessee và sông Mississippi tạo thành biên giới phía Tây. Nền kinh tế của nó bị chi phối bởi các lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, âm nhạc, tài chính, ô tô, hóa chất, điện tử, du lịch, và gia súc, đậu nành, ngô, gia cầm và bông là những sản phẩm nông nghiệp chính của nó.^[16] Vườn quốc gia Dãy núi Great Smoky trở thành công viên quốc gia được ghé thăm nhiều nhất trên toàn quốc, nằm ở phía Đông Tennessee.^[17]

1. ^ “Tennessee adopts 'The Volunteer State' as official nickname”. Nashville: WTVF-TV. Associated Press. 10 tháng 2 năm 2020. Truy cập ngày 5 tháng 10 năm 2020.
2. ^ Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên commercialappeal0517
3. ^ ^{a b} “Elevations and Distances in the United States”. United States Geological Survey. 2001. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 10 năm 2011. Truy cập ngày 24 tháng 10 năm 2011.
4. ^ “QuickFacts Tennessee; United States”. quickfacts.census.gov. United States Census Bureau, Population Division. 6 tháng 2 năm 2019. Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 2 năm 2019. Truy cập ngày 6 tháng 2 năm 2019.
5. ^ “Median Annual Household Income”. The Henry J. Kaiser Family Foundation. 2017. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 12 năm 2016. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2019.
6. ^ “Languages in Tennessee (State)”. Statistical Atlas. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 6 tháng 8 năm 2019.
7. ^ “Definition of 'Tennessee'”. Webster's New World College Dictionary (ấn bản thứ 4). Houghton Mifflin Harcourt. 2010. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 7 năm 2018. Truy cập ngày 2 tháng 7 năm 2018 – qua Collins English Dictionary.
8. ^ “Tennessee”. Oxford Advanced American Dictionary. Oxford University Press. 2018. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 7 năm 2018. Truy cập ngày 2 tháng 7 năm 2018.
9. ^ Jones, Daniel (2011). Roach, Peter; Setter, Jane; Esling, John (biên tập). “Tennessee”. Cambridge English Pronouncing Dictionary (ấn bản thứ 18). Cambridge University Press. tr. 488. ISBN 978-0-521-15255-6.
10. ^ “City and Town Population Totals: 2010–2019”. 2019 Population Estimates. United States Census Bureau, Population Division. Truy cập ngày 16 tháng 6 năm 2020.
11. ^ Finger 2001, tr. 46–47.
12. ^ Bales, Stephen Lyn (2007). Natural Histories: Stories from the Tennessee Valley. Knoxville, TN: University of Tennessee Press. tr. 85–86. ISBN 978-1572335615 – qua Google Books.
13. ^ McCullough, Clay (26 tháng 4 năm 2018). “Why Tennessee is Called the Volunteer State”. Culture Trip. Truy cập ngày 28 tháng 1 năm 2021.
14. ^ “Tennessee's Civil War Heritage Trail” (PDF). The University of Southern Mississippi. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 26 tháng 3 năm 2010. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2009.
15. ^ “IUPAC Announces the Names of the Elements 113, 115, 117, and 118”. International Union of Pure and Applied Chemistry. 30 tháng 11 năm 2016. Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 9 năm 2018. Truy cập ngày 2 tháng 7 năm 2019.
16. ^ Bertone, Rachel (20 tháng 11 năm 2013). “Tennessee's Top Five”. Tennessee Home & Farm. Tennessee Farm Bureau.
17. ^ “Great Smoky Mountains National Park”. National Park Service. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 12 năm 2009. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2009.

Lỗi chú thích: Đã tìm thấy thẻ <ref> với tên nhóm “lower-alpha”, nhưng không tìm thấy thẻ tương ứng <references group="lower-alpha"/> tương ứng