Back Theodosius I Afrikaans Theodosius I. ALS Teodosio I AN ثيودوسيوس الأول Arabic ثيودوسيوس الاول ARZ Teodosio I el Grande AST I Feodosi Azerbaijani بیرینجی تئودئوس AZB Феадосій I Вялікі Byelorussian Теодосий I Bulgarian
| Theodosius I Đại Đế | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Hoàng đế La Mã | |||||
 | |||||
| Hoàng đế Đông La Mã | |||||
| Trị vì | 19 tháng 1 năm 379 – 15 tháng 5 năm 392 | ||||
| Tiền nhiệm | Valens  | ||||
| Kế nhiệm | Arcadius | ||||
| Hoàng đế toàn La Mã | |||||
| Trị vì | 15 tháng 5 năm 392 - 17 tháng 1 năm 395 | ||||
| Tiền nhiệm | Không | ||||
| Kế nhiệm | Không | ||||
| Thông tin chung | |||||
| Sinh | 11 tháng 1 năm 347 Cauca, hoặc Italica, gần Sevilla ngày nay thuộc Tây Ban Nha | ||||
| Mất | 17 tháng 1 năm 395 Mediolanum, La Mã | ||||
| An táng | Constantinopolis, nay là Istanbul | ||||
| Hậu phi |
| ||||
| Hậu duệ |
| ||||
| |||||
| Hoàng gia | Nhà Theodosius | ||||
| Thân phụ | Flavius Theodosius | ||||
| Thân mẫu | Thermantia | ||||
Flavius Theodosius Augustus[1] (11 tháng 1 năm 347 – 17 tháng 1 năm 395), cũng được gọi là Theodosius I hay Theodosius Đại đế, là hoàng đế La Mã) trị vì từ năm 379 đến khi chết năm 395, và là hoàng đế đầu tiên của của Vương triều Theodosius. Theodosius là vị vua cuối cùng thống nhất được các mảng phía Tây và Đông của đế quốc La Mã.
Là con của 1 viên tướng người gốc Tây Ban Nha, Theodosius I được lập làm vua Đông La Mã sau khi hoàng đế Valens bị quân Goth giết tại trận Hadrianopolis. Trong mấy năm đầu trị quốc của Theodosius, quân đội Goth tiếp tục mở các đợt tấn công vào La Mã và đến năm 382, Theodosius chặn được đà tiến của người Goth. Tuy nhiên, nhân lực và tài lực của La Mã đã suy thoái trầm trọng đến mức Theodosius phải chấp nhận cho dân Goth định cư trên lãnh thổ Đông La Mã.[2] Đồng thời Theodosius cũng cho phép người Goth gia nhập quân đội La Mã, và tận dụng nhân lực của họ để thực hiện 2 cuộc chiến tranh tàn khốc với Tây La Mã vào các năm 388-394, đỉnh điểm là trận sông Frigidus (394) khi Theodosius thắng vua Tây La Mã Eugenius và thống nhất toàn bộ đế quốc. Bên cạnh đó, những cuộc chiến tranh này gây thiệt hại rất lớn cho cả hai phe, và điều đó góp phần đẩy mạnh sự suy vong của La Mã.[3]
Về nội trị, Theodosius tuyên bố xác lập Ki-tô giáo là tôn giáo chính thức của nhà nước La Mã.[4][5] Không những thế, Theodosius không hề ngăn cản hay trừng phạt các tín đồ Ki-tô giáo phá hủy những đền, miếu tiêu biểu của tôn giáo đa thần cổ Hy-La – trong đó có điện Apollo ở Delphi và miếu Serapeum tại Alexandria. Theodosius cũng cho giải tán đoàn thể trinh nữ Vestal tại thành phố Roma. Năm 393, Theodosius cũng cấm chỉ các nghi lễ đa thần giáo trong các đại hội thể thao Thế vận hội cổ đại ở Hy Lạp. Sau khi Theodosius băng hà, 2 người con thơ ấu của Theodosius là Arcadius và Honorius lần lượt kế thừa phần phía đông và phía tây của đế quốc; từ đây, La Mã bị chia cắt mãi mãi cho đến khi Tây La Mã diệt vong năm 476 và Đông La Mã sụp đổ năm 1453.
- ^ Trong tiếng Latinh cổ, tên của Theodosius được viết là FLAVIVS THEODOSIVS AVGVSTVS.
- ^ Stephen Williams, Gerard Friell, John Gerard Paul Friell, Theodosius: the empire at bay, các trang 21-25.
- ^ Stephen Williams, Gerard Friell, John Gerard Paul Friell, Theodosius: the empire at bay, các trang 777-773.
- ^ Cf. decree, infra.
- ^ "Edict of Thessalonica": See Codex Theodosianus XVI.1.2