Groafschap Holland

't Groafschap Holland was ôorsprounkelik e groafschap in 't Frankisch Ryk en loater in 't Rôoms-Duuts Ryk. 't Gebied kwam a-peu pres overêen me d'hudige provinsjes Nôord en Zuud-Holland. 't Groafschap haad êest de noame West-Frisia.

't Was 't westelik stik van 't historisch ryk Frisia. Frisia was et kustgebied da liep van Sincfala (loater et Zwin) in de Vloanderngouwe, tout an de Wezer in Duutsland, met de belangrykste stad Utrecht en was ip zyn grotst in de periode 650-734.

West-Frisia lag tusschn Sincfala en 't Vlie.

Round et joar 800, ounder Karel de Grôotn, was 't Frankisch Ryk verdêeld in gouwen, die besteurd wierdn deur e comes of groaf.

Achter 'n dôod van e keunienk most volgns de Frankische tradiesje zyn ryk verdêeld wordn ounder zyn zeuns, wa da veele rivaliteit meebrocht tusschn d'erfgenoamn.

Ip 't ende van de regeerienge van Lodewyk de Vroomn, zeune van Karel de Grôotn, was de keunienklikke macht styf verzwakt deur de stormvloed van 838, mo surtout deur d'oorloogn tusschn zyn zeuns en de plunderiengn van de Vikings.

Vor under kustlyne en Dorestad te beschermn teegn de Vikings vroegn z'hulpe an de Deensche broers Rorik en Harald en ze belêendn under met et gebied, wa da de macht van de gouwegroavn verminderde.

Achter et Verdrag van Verdun in 843 wierd et Frankisch Ryk verdêeld ounder de drie zeuns van Lodewyk de Vroomn. Den oudstn, Lotharius I krêeg et Middnryk, e lang gebied dat uutstrekte van de Nôordzêe tout an de Middelandsche Zêe. In 't nôordn van zyn Ryk loagn de Lêege Landn, die in 't westn begrensd woarn deur de Schelde, dus zounder et Groafschap Vloandern dat in West-Francië, et loatere Frankryk, kwam te liggn.

Achter 'n dôod van Lotharius I wierd zyn Middnryk were verdêeld ounder zyn drie zeuns met et Verdrag van Prüm. Zyn twidde zeune Lotharius II erfde et nôordelik stik, da zyn noame regnum Hlotharii krêeg, loater Lothariengn.

En met et Verdrag van Ribemont in 880 kwam et keunienkryk Lothariengn w.o. West-Frisia by Ôost-Francië, et loatere Duutsland. Mo Lothariengn blêef, nie lik d'andere stamhertogdomn Saksn, Franconië, Swaabn en Beiern, een eign posiesje houdn en under eign beslissiengn pakkn. Want loater, achter 'n dôod van keunienk Lodewyk et Kiend in 911, wierd ie in Ôost-Francië ipgevolgd deur Konrad I, moar in Lothariengn koozn ze de Karolienger Karel de Simpeln van West-Francië.

De Deenn regeerdn nog over de regio tout an de môord ip Godfried de Noorman in 885 in Herispich, et hudige Spijk. Groaf Gerulf II was betrokkn by de môord en ip 4 ogustus 889 wierd ie deur keunienk Arnulf van Karinthië van Ôost-Francië belôond me land en bezittiengn vo zyn rolle by 't versloan van de Vikings.

D'êeste groavn van Holland (9e-10e êeuwe), te begunn met de dynastie van de Gerulfiengn, droegn den titel groaf van West-Frisia en nog idder groaf van Kennemerland.

Floris II (r. 1091-1121) was den êestn die hem groaf van Holland (comes de Hollant) noemde. Vodien wierdn ze groaf van de Friezn (comes Fresonum) genoemd.

De latstn was Filips III, beter bekend als Filips II van Spanje, die van 1581 nie mer erkend wierd met de Plakkaat van Verlatinghe.

De Spoansche keuniengn blêevn den titel nog droagn tout an de Vrede van Münster in 1648, moa de Stoatn van Holland haan de macht.