Mehiko

Para han lain nga kagamit han Mexico, kitaa an Mexico (pansayod).

Estados Unidos Mehikanos Estados Unidos Mexicanos  (Kinatsila)
Bandira Eskudo
Darahonon: La Patria es Primero (An Iroy nga Tuna Syahan)
Awit:  "Himno Nacional Mexicano" (Nasodnon nga Himno Mehikano)
Pamunuan ngan gidako-i nga syudad	Syudad han Mehiko 19°26′N 99°08′W / 19.433°N 99.133°W / 19.433; -99.133
Opisyal nga mga pinulungan	Waray ha federal nga level[b]
Ginkilala nga mga rehiyonal nga pinulungan	Espanyol ngan 68 nga Amerindian nga mga pinulungan[a]
Nasodnon nga pinulungan	Espanyol (de facto)[b]
Ethniko nga mga grupo	56 nga Amerindian ngan dirudilain nga mga langlawanon nga mga ethniko nga grupo
Relihiyon	83% Katoliko 7% Protestante 2% Iba nga Kristyano 5% Diri-relihiyoso 0.2% Iba 3% Waray baton[1]
(Mga) Tawag hin tawo	Mehikano
Kagamhanan	Federal nga presidentehanon nga konstitusyonal nga republika[2]
• Mangulo	Andrés Manuel López Obrador
• Mangulo han Senado	Mónica Fernández Balboa
• Mangulo han Kamara hin mga Diputado	Laura Angélica Rojas Hernández
Magbabalaod	Kongreso
• Igbaw nga balay	Senado
• Ubos nga balay	Kamara hin mga Diputado
Paglugaríng  tikang han Espanya
• Ginpasamwak	Septyembre 16, 1810[3]
• Natuman	Septyembre 27, 1821
• Ginkilala	Disyembre 28, 1836
• Syahan nga konstitusyon	Oktubre 4, 1824
• Ikaduha nga konstitusyon	Pebrero 5, 1857
• Yanâ nga konstitusyon	Pebrero 5, 1917
Langyab
• Bug-os	1,972,550 km2 (761,610 sq mi) (ika-13)
• Katubigan (%)	2.5
Kamolupyohan
• 2019 estimate	126,577,691[4] (ika-10)
• Densidad	61/km2 (158.0/sq mi) (ika-142)
GDP (PPP)	2018 nga banabana
• Bug-os	$2.575 ka trilyon[5] (ika-11)
• Per capita	$20,645[5] (ika-64)
GDP (nominal)	2018 nga banabana
• Bug-os	$1.199 ka trilyon[5] (ika-16)
• Per capita	$9,614[5] (ika-69)
Gini (2016)	49.8[6] high
HDI (2017)	▲ 0.774[7] hataas · ika-74
Salapi	Peso (MXN)
Zona hin oras	UTC−8 to −5 (Kitaa Oras ha Mehiko)
• Summer (DST)	UTC−7 to −5 (nagdudurudilain)
Dapit hin pagmanehar	tuo
Kodigo hin pagtawag	+52
Internet TLD	.mx
^ Article 4.° han Balaod nga Kasahiran hin mga Katungdanan ha Pinulongan han mga Tuminongnong nga mga Katawhan.[8][9] ^ An Espanyol an de facto nga opisyal nga pinulungan han kagamhanan federal nga Mehikano.

An Mehiko (puyde liwat igsurat ha Winaray nga Méhiko o Mexico; kasurat ha Kinatsila ngan pormal nga Winaray: México [ˈmexiko]  ( pamati-a); Nahuatl languages: Mēxihco, puyde liwat igsurat nga Méjico) nga an opisyal nga ngaran Estados Unidos Mehikanos (Kinatsila: Estados Unidos Mexicanos, EUM^{[10][11][12][13]} [esˈtaðos uˈniðos mexiˈkanos]  ( pamati-a)), usá nga nasod ha salatan nga dapit han Amihanan nga Amerika. Ginsasapitán iní ha amihan han Estados Unidos; ha salatan ngan katundan han Kalawdan Pasipiko; ha timugan han Guatemala, Belize, ngan han Dagat Caribe; ngan ha sidlangan han Golfo han Mexico.^[14] Naglalakip hin haros 2,000,000 square kilometers (770,000 sq mi),^[13] iní nga nasod amo an ika-lima nga gidako-i nga nasod ha mga Amerika hin bug-os nga langyab o kahaluag ngan iní an ika-13 nga gidako-i nga naglulugaring nga estado ha kalibutan. Upod hin ginbanabana nga kamolupyohan hin labaw 129 ka milyon nga tawo,^[15] an Mehiko amo an ika-napulò nga nasod hin gidamo-i hin kamolupyohan ngan an gidamo-i hin kamolupyohan nga nayakan-hin-Espanyol nga nasod ha kalibutan, samtang amo gihapon iní an ikaduhá nga gidamo-i hin kamolupyohan ha Latin America sunod han Brasil.^[15] It Mexico usá nga federasyon nga nahihimo tikang hin 31 nga estado ngan han Syudad han Mehiko (CDMX),^[16] nga amo an kapital o pamunuan nga syudad ngan an syudad nga gidamo-i hin molupyo. Upod han mga iba nga metropolis ha nasod an Guadalajara, Monterrey, Puebla, Toluca, Tijuana, ngan León.^[17]

1. ↑ Ipakita an sayop: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named 2010-census
2. ↑ "Political Constitution of the United Mexican States, title 2, article 40" (PDF). MX Q: SCJN. Ginhipos tikang han orihinal (PDF) han Mayo 11, 2011. Ginkuhà 14 Agosto 2010.
3. ↑ Rafaela Castro (2000). Chicano Folklore: A Guide to the Folktales, Traditions, Rituals and Religious Practices of Mexican Americans. Oxford University Press. p. 83. ISBN 978-0-19-514639-4. https://books.google.com/books?id=WdzY7YjhRroC&pg=PA83. 
4. ↑ "Indicadores demográficos de México de 1950 a 2050" (ha Kinatsila). Consejo Nacional de Población. Ginhipos tikang han orihinal han 2019-01-03. Ginkuhà 3 Abril 2019.CS1 maint: unrecognized language (link)
5. ↑ ^{5.0 5.1 5.2 5.3} "Mexico". International Monetary Fund. Ginkuhà Mayo 12, 2017.
6. ↑ "CONEVAL INFORMA LA EVOLUCIÓN DE LA POBREZA 2010-2016" (PDF). CONEVAL. 2017-08-30. Ginkuhà 2019-02-25.
7. ↑ "Human Development Report 2018 – "Human Development Indices and Indicators"" (PDF). HDRO (Human Development Report Office) United Nations Development Programme. p. 23. Ginkuhà Septyembre 14, 2018.
8. ↑ INALI (Marso 13, 2003). "General Law of Linguistic Rights of the Indigenous Peoples" (PDF). Ginkuhà Nobyembre 7, 2010.
9. ↑ "Catálogo de las lenguas indígenas nacionales: Variantes lingüísticas de México con sus autodenominaciones y referencias geoestadísticas". Inali.gob.mx. Ginkuhà Hulyo 18, 2014.
10. ↑ Romo, Rafael (Nobyembre 23, 2012). "After nearly 200 years, Mexico may make the name official". CNN.
11. ↑ "About Mexico". Embajada de Mexico en Estados Unidos (Embahada han Mehiko ha Estados Unidos). Disyembre 3, 2012. Ginhipos tikang han orihinal han Disyembre 2, 2013. Ginkuhà Hulyo 17, 2013.
12. ↑ "Official name of the country". Presidency of Mexico. Marso 31, 2005. Ginhipos tikang han orihinal han Marso 26, 2010. Ginkuhà Marso 26, 2010.
13. ↑ ^{13.0 13.1} Mexico nga entrada ha The World Factbook
14. ↑ Merriam-Webster's Geographical Dictionary, 3rd ed., Springfield, Massachusetts, United States, Merriam-Webster; p. 733
15. ↑ ^{15.0 15.1} "Top 100 most populous countries". Countries of the World.com. 2018–2019. Ginkuhà Hulyo 13, 2019.CS1 maint: date format (link)^{[dead link]}
16. ↑ Chavez, Victor (Enero 22, 2016). "DF no es el estado 32, aclaran legisladores". El Financiero. Ginkuhà Hulyo 15, 2019.
17. ↑ "MEXICO: Metropolitan Areas". City Population. Ginkuhà Hulyo 13, 2019.